Sýrbistan sýla yolunun en istikrarsýz ülkesi. Durmadan bölünerek toprak kaybeden Sýrbistan’dan son olarak Kosova da ayrýldý. Türkiye dahil Avrupa’nýn Kosova’yý tanýmasýyla Sýrbistan Kosova’yý tanýyan ülkelere bazý yaptýrýmlar uygulayacaðýný açýkladý. Baþkent Belgrad’ta Türk ve Batý büyükelçiliklerine saldýrýlar ise Avrupa’da yaþayan bizleri korkuttu. Sýrbistan’ýn vize uygulayacaðý, yollarda Türklere saldýrýlar olabileceði korkusu gündeme geldi. Tüm bu kaygýlarý dikkate alarak Sýrbistan güzergahýný çok daha dikkatli taradýk. Sýnýrdan geçerken Sýrp sýnýr polisi ve gümrük yetkilileri Türklere kötü davranýyor mu? ‘Komþu çek arabaný kenara’ deyip bagajý tamamen yere indirterek didik didik arýyor mu? Yollarda, dinlenme istasyonlarýnda Sýrplar Türk vatandaþlarýna ters bakýyor mu? Sizin de kafanýzdan geçen bu sorularý aydýnlýða kavuþturmak için Sýrbistan’ý mercek altýna aldýk. Burada yetkililerle görüþtük.

VÝZE YOK

Sýrbistan için öncelikle þunu hatýrlatmak gerekir. Sýrbistan Avrupa’da yaþayan Türk ve Avrupa Birliði vatandaþlarýna 2003 yýlýnda transit vizeyi kaldýrdý. Transit vize muafiyeti 5 gün. 5 gün içinde ülkeden çýkmak gerekiyor. Biz Sýrbistan’da yaptýðýmýz görüþmelerde Sýrbistan’ýn yeniden transit vize uygulamasýna geçme düþüncesinde bile olmadýðýný gözlemledik. Belgrad Büyükelçiliðimizin en büyük þikayeti de Avrupa’da yaþayan vatandaþlarýn ‘Sýrbistan bize vize uyguluyor mu’ diye elçiliði telefon yaðmuruna tutmalarý. Büyükelçilik 2. Katibi Alparslan Acarsoy, 'Yok böyle bir þey. Bu yönde bir duyum bile yok. Nerden çýkýyor bu söylentiler' diyerek bu iddialarýn asýlsýz olduðunu vurguladý. Acarsoy sözlerini þöyle sürdürdü: 'Bu güzergahtan her yýl 100 bin civarýnda Türk TIR’ý geçiyor. Sýnýrlarda Türk vatandaþlarýna kötü muamele yapýldýðý veya yolda saldýrýya uðradýklarý yönünde bugüne kadar herhangi bir olay ya da þikayet yansýmadý.'
Yollarda rastladýðýmýz Türk vatandaþlarý da 2. Katip Acarsoy’un bu sözlerini doðrular yönde. Tam tersine vatandaþlar, 'Yýllardýr bu yoldan Türkiye’ye gidiyoruz. En rahat yolculuðu bu yýl yaþadýk. Eskiden çorba parasý isterlerdi. Bu sefer ne sýnýrda ne de yollarda çorba parasý isteyene rastlamadýk' diye anlattý olumlu izlenimlerini.
Ancak Sýrbistan’da nasýl bir koalisyon hükümeti kurulacaðý henüz belli deðil. Bu nedenle Sýrbistan’daki geliþmeleri yine de yakýndan takip etmek gerekir.
Sýrbistan AB ülke vatandaþlarýnýn kimlik kartýný kabul etmiyor. Geçerli pasaport þart. Tahrip olmuþ pasaportlarla gelenleri de geri çeviriyor. Yýpranmýþ pasaportunuz varsa, yeniletin.

RÜÞVET CEZASI

Her yýl Sýrbistan’da çorba parasý adý altýnda rüþvet alýndýðýna dair þikayet ederiz. Fakat bu yýl polise rüþvet vermek isteyen üç vatandaþýmýz rüþvete teþebbüsten mahkemeye çýkarýlmýþ bulunuyor. Vatandaþlar sýnýrda pasaportun arasýna para koyup sýnýr polisine uzatýyor. Sýnýr polisinin ‘Bu para ne’ sorusuna ise ‘Çorba parasý’ yanýtýný veriyorlar. Bunun üzerine 3 ayrý olayda üç vatandaþ hakkýnda rüþvet suçundan dava açýldý ve kefaletle serbest býrakýldýlar. Sýla yolu güzergahýndaki öteki ülkelerde de rüþvet teklifinden dolayý Türk vatandaþlarýnýn baþýnýn aðrýdýðýný öðrendik. Buralarda artýk rüþvet olaylarýnýn üzerine çok sýký gidiliyor. Bu konuda çok dikkatli olmakta yarar var.  

10 BÝN EURO

Biz Sýrbistan’a Batrovçi sýnýr kapýsýndan giriyoruz. Batrovçi geçen yýl yenilenerek faaliyete geçti. 6 giriþ, 6 çýkýþ olmak üzere 12 kapýsý var. Sýnýr polisi pasaportlarý, aracýn yeþil sigorta kartýný, ruhsatý ve vekaleti istiyor. Ýþlemler çok hýzlý yapýlýyor. Sýrbistan’dan çýkýþý Makedonya sýnýrýndaki Preþevo kapýsýndan yapýyoruz. Burasý halen iki kapýlý, derme çatma ahþap bir sýnýr kapýsý. Ancak burda yeni kapý için inþaat çalýþmalarý baþlamýþ bulunuyor.
Sýrbistan geçen yýl 5 bin Euro’ya çýkardýðý yanýnda nakit döviz taþýma miktarýný bu yýl 1 Haziran’dan itibaren 10 bin Euro’ya çýkarýyor. Yolcular 1 Haziran’dan itibaren kiþi baþýna 10 bin Euro’ya kadar olan miktarý sýnýrda beyan etmek zorunda olmayacak. Ancak 10 bin Euro üzeri parayý beyan etmek gerekiyor. Geçmiþte bu konuda çok büyük sorunlar yaþandý. Geçen yýl Türk vatandaþlarýnýn beyan edilmeyen 17 bin Euro, 9 bin dolar ve 2 bin YTL’sine el konuldu. Þimdiye kadar el konulan paralardan Türk vatandaþlarýna ait 1.5 milyon Euro civarýnda daha para mahkeme sonucunu bekliyor.

TIR GÝÞESÝNDEN GÝRMEYÝN

Batrovçi sýnýr kapýsýndan beyaz kent anlamýna gelen baþkent Belgrad 108 km civarýnda. Bu yol için otoban ücreti otomobillere 500 dinar. Sýrbistan para birimi dinar ve bir Euro 81.41 dinar. Otoban ücretini Euro olarak da ödemek mümkün. Belgrad’a kadar otoban ücreti Euro olarak 6,5 Euro. Belgrad Niþ arasý ise 240 km. Bu yol için otomobillerden bin 80 dinar, Euro olarak ise 13 Euro otoban ücreti alýnýyor. Ama sakýn dikkat: Sýrbistan’da otobana girerken kart çekiyorsunuz, ödemeyi ise çýkýþta yapýyorsunuz. Otobana girerken sakýn TIR giþesinden girip kart çekmeyin. Çünkü çýkýþta sizden TIR ücreti alýnýyor. Adnan Gümüþel adlý Türk vatandaþý yanlýþlýkla TIR’larýn geçtiði giþeden kart çektiði için 13 Euro yerine 39 Euro yol parasý ödemek zorunda kaldý.
Niþ’ten sonra Bulgaristan sýnýr kapýsýna kadar yol tek þeritli, ancak bakýmlý. Makedonya yönüne giden yollar da Yunanistan’da yapýlan olimpiyatlar nedeniyle 2 yýl önce geniþletildi ve çok rahat. Niþ’ten Selanik 415 km, Ýstanbul bin 5 km. Niþ Sofya 160 km, Ýstanbul ise 730 km. Burada hangi güzergahý izleyeceðimize karar vermiþ olmak gerekiyor. Çünkü Niþ’te yol biri Selanik Üsküp, öteki Sofya diye ikiye ayrýlýyor. Bu yýl Kapýkule’de inþaat çalýþmalarý var. Yoðunluk Ýpsala’ya binecek.  

GECE DÝKKAT

Sýrbistan’da gece yolculuk yapanlarýn trafiðe çok dikkat etmesi gerekiyor. Otobanda gece arka lambalarý yanmayan, hatta far yerine sadece sis lambalarýyla giden çok sayýda otomobile rastladýk. Bunlar uzaktan farkedilmiyor.
Sýrbistan güzergahý topu topu 460 km. Otobanlar ücretli. Sýrbistan’a girerken veya bulunduðunuz Avrupa ülkesinde geçeceðiniz ülkelerin parasýný alarak seyahat etmeniz en doðru ve karlý bir yatýrým olacaktýr. Benzin ve yol ücretlerini Euro ile öderseniz, kaybýnýz olacaktýr.

TRAFÝK CEZALARI

Yollarda trafik polisleri durdurup rüþvet koparmaya çalýþtýðý için Belgrad’ta Emniyet Genel Müdürü Vladimir Rebic’le görüþüyoruz. Rebiç polislere asla rüþvet teklifinde bulunmayýn çaðrýsý yapýyor ve trafik cezalarýyla ilgili þu bilgileri veriyor: Sýrbistan’da gündüz far yakma mecburiyeti yok. Ancak emniyet kemerini takmamanýn cezasý bin Dinar, yaklaþýk 13 Euro. Polis makbuz karþýlýðý 3 bin Dinar’a kadar para cezasýný alabiliyor. Bunun üzerindeki cezalarýn bankada ödenmesi gerekiyor.
Karayolunda hýz limiti 100 km, otobanda 120 km. Bu limitleri 30 ile 50 km arasýnda aþmanýn cezasý üç bin dinar, 10 ile 30 km arasýnda aþmanýn cezasý 2 bin dinar. En az trafik cezasý 500 Dinar, en yüksek ise 25 bin Dinar. TIR’larý 100 metre geriden takip etmek gerekiyor. Bu kurala uymamanýn cezasý üç bin dinar. Ölümcül kazalarda can kaybýna sebebiyet veren kiþiler 1 ile 12 yýl arasýnda deðiþen hapis cezasýna çarptýrýlabiliyor. Geçtiðimiz yýl Sýrbistan güzergahýnda Türk vatandaþlarýnýn karýþtýðý ölümlü 5 trafik kazasý oldu.




Önemli telefonlar:
T:C: Belgrad Büyükelçiliði
Krumnska Br.1
11000 Belgrade
Tel: 00381 11 333 24 00 (10 hat)
Konsolosluk Þubesi: 00381 11 333 24 44

Polis: 92
Ýtfaiye: 93
Ýlk yardým: 94
Sýrbistan Otomobil Kulübü (AMCC): (381) 11 98 00 veya 419 555
ADAC Belgrat: (381) 11 422 707 veya 422 801


Sýrpça sözlük
Türkçe okunuþuyla
Dobar dan: Ýyi günler
Dovijenya: Hoþçakalýn
Hvala: Teþekkürler
Hýlep: Ekmek
Kafa: Kahve
Meso: Et
Govece: Sýðýr eti
Yaðnece: Kuzu eti
Pilece: Piliç